KAZANIMLAR

6.2.3.1. Bilişim teknolojilerinin kullanımında gizlilik ve güvenlik boyutlarının önemini tartışır. Gizlilik, bütünlük, erişilebilirlik gibi kavramlara değinilir.
6.2.3.2. Güvenlik açıklarının oluşumu konusunda yorum yapar.
6.2.3.3. Bilgi koruma yöntemlerini ifade eder.
6.2.3.4. Bilgi paylaşımı sürecinde olası riskleri değerlendirerek alınabilecek önlemleri tartışır.

MATERYALLER

• 6.1.9.A1 - İnternet Meraya Gelirse EBA Videosu
• 6.1.9.B1 - Bilgi Gizliliğim Çalışma Kâğıdı
• 6.1.9.C1 - Bilgi Güvenliği Afişi
• 6.1.9.D1 - Bilgi Güvenliği Sunusu SUNU
• 6.1.9.D1 - Bilgi Güvenliği Sunusu  PDF
• 6.1.9.D2 - Bilgi Güvenliği Kamu Spotu Video
• 6.1.9.E1 - Bilge Kunduz Çalışma Kâğıdı
• Ders Notları
• Bilgim Değerli ve Önemli Tüm Dosyaları İndir (RAR)

ÖNERİLEN DERS AKIŞI

A. Bilgi - İnternet Meraya Gelirse (10 dk.)
B. Çalışma - Bilgi Gizliliğim (15 dk.)
C. Bilgi - Gizlilik ve Güvenlik (15 dk.)
D. Bilgi - Bilgi Güvenliği (15 dk.)
E. Çalışma - Bilge Kunduz Çalışması (20 dk.)
F. Bugün Ne Öğrendik? (5 dk.)

UYGULAMA ÖNCESİ NOTLAR

İlk olarak EBA videosu ile gizliliğin nasıl güvenliği sağladığını vurgulayınız. Bu videodan sonra öğrencilerin hangi bilgileri kimlerle paylaşabileceklerini değerlendirecekleri bilgi gizliliği etkinliği ile öğrencilerin gizlilik alanlarını belirlemelerine yardımcı olunuz. Bilgileri bekleyen olası tehlikeler ve bilgileri korumak için alınabilecek önlemlerle ilgili hazırlanan afişi öğrencilerle paylaşınız. Afişe geçmeden günlük hayattaki verilerin başına gelebilecek aksilikler ve önlemler üzerine sınıfça düşünebilirsiniz. Gizlilik ve güvenlik konusunda öncelikle gizlilik ve güvenlik kelimelerinin yeterince anlaşıldığından emin olunuz. Kişisel bilgilerin saklanması, gizlenmesi ve paylaşılması konularında öğrencilerin bilinçlenmelerini içeren etkinliği yaptırınız.

6.1.9 BİLGİM DEĞERLİ VE ÖNEMLİ

Bilgisayarımızdaki veriler birçok şekilde zarar görebilmektedir.

Kimi zaman kullanıcı hatalarına bağlı olarak silinebilir, kaybolabilir veya üzerine yazılabilir.  Kimi zaman siber saldırılar sonucunda veriler başkaları tarafından ele geçirilip değiştirilebilir. Kimi zaman yangın, sel gibi beklenmedik felaketlerle bilgisayarımız zarar görebilir. Kimi zaman ise donanım hataları yüzünden verilerimize ulaşamayabiliriz.

Bilgi güvenliği konusunu uzmanlar üç başlık altında toplamayı uygun görmüşlerdir.

1-GizlilikÖnemli bilgilerin yetkisiz kişilerin eline geçmemesi bilgi güvenliğini ifade eder. Örneğin, bir şirketin veya bir kurumun bazı belgelerine sadece yetkili kişiler erişebilir. Bu tür erişim kısıtlamaları bilgi gizliliği açısından önemlidir.

2-Erişilebilirlik:Bilginin ihtiyaç duyulduğu zaman erişilebilir olmasıdır.Gerekli olan her durumda bilginin erişilebilir olmasıdır. Örneğin; yüksek katlı bir apartmandaasansörün çalışmaması oldukça zor bir durumdur.Bu durum, erişilebilirliğe örnek olarak verilebilir.Peki sizce erişilebilirliği arttırmak için ne tür

önlemler alınabilir? Dilerseniz bu sorunun cevabını düşünürken asansör sisteminde yaşanan

problemden yola çıkabilirsiniz. Bir bilginin yer aldığı sistemlerin güçlü yapılanması, birkaç sunucuda birden tutulması ile sağlanabilir. Bir sunucu bir şekilde erişilemez olduğunda başka bir sunucu ile iletişim sağlanır.

Bir diğer yol da bir sunucuya erişmek için alternatif yolların olmasıdır. Bu şekilde bir yol zarar görürse diğeri ile iletişim sağlanabilir. En basit şekilde evlerimizdeki modemler hem kablolu hem kablosuz erişim imkânı sağlar. Bu şekilde kablomuz arızalanınca kablosuz iletişime geçme imkânımız olur ya da kablosuz iletişim

cihazımız arızalanırsa kablolu iletişime geçerek bağlantımızın sürekliliği sağlanır.

3-Bütünlük:

Verinin yetkisiz kişiler tarafından değiştirilememesini kapsayan bir özelliktir. Bunun için bilginin değiştirilmesini engelleyecekgüvenlik tedbirleri alınır.

Okuldaki durumları yeni öğrendiğimiz bu kavramlarla eşleştirelim.; “gizlilik”, “erişilebilirlik”, “bütünlük”.

• Okula izinsiz girişlerin engellenmesi. (Gizlilik)
• Okul notlarınızın öğretmenlerden başkası tarafından değiştirilmemesi. (Bütünlük)
• Özel araç park alanlarına girişler. (Gizlilik)
• Okul kameralarının internetten takibi. (Erişilebilirlik)
• Okul güvenlik kameralarının başkaları tarafından internetten izlenmesinin engellenmesi. (Gizlilik)
• Defterden sayfa eksilip eksilmediğini anlamak. (Bütünlük)
• İstendiğinde elektronik postalara erişim. (Erişebilirlik)

Bilgileri güvende tutmak için bazı önlemler alınabilir.

Örneğin;

• Güvenlik yazılımları kullanılabilir.
• Veriler yedeklenebilir.
• Güvendiğimiz kişilere yetki verilebilir.
• Dosyalar şifre programları ile şifrelenebilir.
• Sisteme girişler parola ile sağlanabilir.
• Oturumlar sistemden çıkarken kapatılabilir.

Veri Şifreleme: Verilerimizi gönderirken bazı işlemlerden geçirerek gizliliğini sağlayabiliriz. Böylece mesaj doğru kişiye ulaştığında, gelen mesajı bazı işlemlerden geçirerek doğru mesaja ulaşabilir. Bu yöntem bilgisayarlarda önceden kullanılan bir yöntemdir.

En eski bilgi gizleme yöntemlerinden biri ‘Sezar

şifresi’ olarak bilinen harf kaydırma yöntemidir. İlk harf sırası normal alfabenin harf sıralaması, ikinci harf sırası ise üç sıra harf kaydırarak elde edilen harf sıralamasıdır.

İnternet’te kullandığımız sitelerde güvenli bir şekilde bağlantı kurduğumuzu anlamanın yollarından biri adres çubuğuna bakmaktır. Eğer HTTPS ile başlayan bir adres ise bu bağlantı güvenlik sertifikası kullanıyor demektir. Özellikle bankalar internet üzerinden bu şekilde hizmet sunar. Güvenlik sertifikası kullandıklarını

ve verilerin şifrelenip gönderildiğini anlamamızı sağlar.

6. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Dijital Dünya konusu ders notları